De zorgwekkende mannen bij A.M. Homes
A.M. Homes, ‘De openbaring’
Romans die dicht bij de actualiteit blijven en geïnspireerd worden door het politieke bedrijf? Herman Koch portretteerde in ‘De greppel’ (’16) een Amsterdamse burgemeester die te midden van allerhande schandalen zichzelf probeert boven water te houden. In ons taalgebied is ‘De greppel’ echter een uitzondering. De politiek geïnspireerde roman kan in onze contreien op niet al te veel bijval rekenen.
Het is een genre dat we doorgaans associëren met politieke journalisten die romans afleveren die louter gelezen worden door backbenchers. Wie af en toe een kringloopwinkel bezoekt, zal hoogstwaarschijnlijk een paar van deze titels onder ogen gekregen hebben.
Niet gemodelleerd naar Trump
In de V.S. daarentegen bestaat een stevige traditie in het genre. Gore Vidal leverde bijvoorbeeld met ‘Washington D.C.’ (’67) een klassieker af die lezers kennis liet maken met het reilen en zeilen in de politieke machinekamer van het land. A.M. Homes’ nieuwste werk bevindt zich qua onderwerp in soortgelijk vaarwater.
De nederlaag van John McCain tegen Barack Obama tijdens de presidentsverkiezingen in 2008 vormt het vertrekpunt van ‘De openbaring’. Homes zet een wereld neer waar binnen de republikeinse partij het sentiment heerst dat de natie hen ontnomen wordt. Drastische actie dringt zich op. Er ontstaat een groep gelijkgezinden, die onder leiding van Big Guy een strategisch plan uitdokteren om terug in de cockpit van het land te belanden. Tussen hun samenkomsten door, worstelt Big Guy echter met een tienerdochter en een vrouw met alcoholproblemen.
In interviews benadrukte Homes dat Big Guy niet expliciet gemodelleerd is naar Trump, maar dat haar hoofdpersonage een symbool is voor een specifiek soort politicus. De man die weigert te geloven dat zijn hoop en verwachtingen niet meer overeenstemmen met die van de bevolking.
De limieten van macht
Homes bewees in het verleden dat ze geloofwaardig personages kan neerzetten die door een crisisperiode gaan. Denken we maar aan Richard die in ‘This book can save your life’ (’06) zijn huis letterlijk langzaam ziet verdwijnen in een gat. Ook hier zijn verschillende passages te vinden waarin Homes Big Guy in pijnlijke situaties brengt. Ondanks zijn macht en netwerk is hij op Thanksgiving bijvoorbeeld alleen thuis. Een poging om in contact te komen met zijn vrouw die in een ontwenningskliniek resideert, wordt afgeblokt door het medisch personeel. Hij trekt naar een restaurant, om daar de feestdag te vieren:
‘Hij krijgt een tafeltje bij de bar waarop twee televisies staan met het geluid uit en het beeld aan. De chaos is een verademing. De televisie is oud, vertrouwd gezelschap. De Thanksgivingwedstrijden op televisie zijn het fijnst. […] Dit is het land waar hij is opgegroeid, dit is het land dat hem heeft gemaakt tot wat hij is en dat hij bovenal wil behouden.’
Misschien is deze roman nog het meest lezenswaardig door de manier waarop Homes de samenkomsten tussen de entourage van Big Guy weergeeft. Het is de sfeer van het speelplaatsgesprek: wij-tegen-de-wereld. Aandoenlijk bij kinderen, zorgwekkend bij mannen boven de dertig.
Is ‘De openbaring’ een essentieel boek? We vinden van niet. Daarvoor dreunen nogal wat dialogen te eindeloos door. Bepaalde personages lijken trouwens opgetrokken uit boordkarton. Ondanks die manco’s blijft deze roman een moedige poging om de politieke tijdsgeest in de V.S. te vatten binnen een ruimere context dan het gemiddelde krantenartikel. Dit is geen boek dat verdient terecht te komen op de rekken van de kringloopwinkel.