‘The Surfer’: Geen golf gaat hem te hoog
‘The Surfer’ (2025) 
Cinema heeft Nicolas Cage nodig. Zelden was er zulk immens getalenteerde acteur die zich zo onbezonnen stortte op zijn talloze rollen. Hij speurt al decennia koortsachtig naar uitdagingen, met enkele briljante prestaties als gevolg. De misstappen zijn grotesk en veelvuldig, maar sinds het legendarische ‘Mandy’ uit 2018 is hij opnieuw on a roll. Zijn nieuwe film ‘The Surfer’ sluit netjes aan in die rij, een geslaagde psychologische thriller in een aangenaam jasje.
Cage komt hier mooi uit de verf, mede dankzij de niet-oninteressante regisseur Lorcan Finnegan. Die kerel viel enkele jaren terug al op met het merkwaardige ‘Vivarium’, waarin Jesse Eisenberg en Imogen Poots verdwenen in het nachtmerrie-doolhof van the suburbs. Net als bij ‘Men’ van Alex Garland waren we geboeid door de bizarre krochten waarnaar dat verhaal ons bracht. ‘The Surfer’ doet eenzelfde onvoorspelbaar, prikkelend parcours aan.
Een gemeenschap van eikels
Het is aangenaam vertoeven bij verhalen waarbij we samen met de protagonist steeds verder meegezogen worden in een onverwachte waanzin. Maar al te vaak is een plot te braaf en ligt alles voor de hand, terwijl verrassende wendingen tot een veel fijnere tijd leiden in de bioscoopzaal. Kijkers die genieten van een immer groeiend wtf-gehalte zitten gebeiteld bij ‘The Surfer’.
Het verhaal trekt lekker op gang met Cage (in de eindgeneriek enkel genaamd the surfer) die met zoonlief het water wil induiken van een Australische baai, maar waar de plaatselijke bevolking hem onzacht duidelijk maakt dat surfen er verboden is voor buitenstaanders. Wat volgt is Cage die een speelfilm lang weigert te buigen en steeds buitensporiger geteisterd wordt door de surfgemeenschap van sterke mannen en gemene tieners. Concreter ingaan op de plot zou de pret bederven.
Duistere stranden
De mate van narratieve onvoorspelbaarheid maakt er een aantrekkelijke kijkervaring van. De kijker roept Cage voortdurend toe dat hij zich uit de voeten moet maken, maar het is een halsstarrige man die blijft rondhangen bij de baai (de film speelt zich integraal af op deze ene locatie). De logica hapert hier en daar, maar het dient een thematisch nut. Net zoals bij ‘Vivarium’ zet Finnegan zijn protagonist gevangen in een plaats die de psychologische dreiging verbeeldt. De baai wordt een gevangenis voor de surfer, waardoor een sfeer van surrealisme door de prent spookt.
Finnegan trekt die atmosfeer resoluut – en niet al te subtiel – door in zijn kleurenpallet, met het door de brandende zon veelvuldig aanwezige geel en de opvallend irreële turquoise lucht. Het zijn aangename kleuren die haaks staan op de thematische duisternis, waardoor ‘The Surfer’ geïnspireerd lijkt door de heldere horrorfilm ‘Midsommar’. Doordacht en intellectueel is het niet noodzakelijk, maar het maakt de kijkervaring net dat tikkeltje interessanter.
Als een rat in de val
Dit nieuwe Cage-vehikel valt geslaagd te noemen, maar grootse cinema is het niet. Daarvoor is Finnegans spelletje te transparant en zijn de gehanteerde metaforen te hapklaar. Wanneer nog niet halfweg de film de achtergrond van de antagonist geschetst wordt, is het plots kristalhelder wat de thematische lading van de film inhoudt. Net zoals dat kleurenpallet is de metaforische verbeelding recht voor de raap. De hele mikmak zegt iets over toxische mannelijkheid, waarbij Finnegan godzijdank niet de pretentieuze tour opgaat, maar vooral wat vragen opwerpt. Dat siert de cineast en de film is genieten, maar hem één keer zien is voldoende.
We genieten van films die gemaakt zijn om hun hoofdrolspeler zelf de teugels in handen te laten houden, omdat hun monstertalent de film nou eenmaal beter maakt. De regisseur moet er dan enkel voor zorgen dat die speler niet al te ver de bocht uitvliegt (een probleem dat Osgood Perkins had met Cage in het vorig jaar verschenen ‘Longlegs’). De Cage Rage is oerdegelijk in ‘The Surfer’, ook al zagen we het al honderd keer beter. Cage doet iets fantastisch met een rat – we zaten als enige te schaterlachen in de zaal – maar met wat sterker materiaal, betere vondsten en dialogen, kon het nog stukken meer geweest zijn.
‘The Surfer’ is een solide toevoeging aan het pantheon van zowat de meest fascinerende acteur van de laatste veertig jaar, zonder meer. Elke Cage-fanaat zal met deze prent aan zijn trekken komen. Wij verlieten de zaal alvast met een kamerbrede glimlach.
‘The Surfer’ speelt nu in de bioscoop.
