Barry Keoghan is de koning te rijk in ‘Saltburn’
‘Saltburn’ (2023) 
Met ‘Saltburn’ bevestigt Emerald Fennell wat we na ‘Promising young woman’ eigenlijk al wisten. De Britse filmmaakster heeft een markante kijk op de maatschappij en kan die verdomd goed in een snedige film gieten.
Promising Young Man
Als dochter van een juwelenontwerper die onder meer Elton John en Madonna regelmatig van bling bling voorziet, weet Emerald Fennell maar al te goed hoe het eraan toe gaat als je (te) veel geld hebt. In haar regiedebuut ‘Promising young woman’ had de actrice het op grensoverschrijdende mannen gemunt, maar toonde ze vooral aan dat de rijkste onder hen de grootste varkens zijn. De film was een van dé verrassingen van het geplaagde 2020 en werd zelfs bekroond met een Oscar voor beste scenario.
In ‘Saltburn’ viseert Fennell opnieuw de rijken. We volgen Oliver Quick (Barry Keoghan), een ietwat knullige kerel die het, ondanks een moeilijke thuissituatie, tot Oxford geschopt heeft. Aanvankelijk heeft hij het moeilijk in zijn nieuwe omgeving. Tussen al die polo’s en boordknoopjes vallen zijn strak dichtgeknoopte ruitjeshemden niet bepaald in positieve zin op. Als Oliver dan eens een smoking aantrekt, is er weer een lul die opmerkt dat het een gehuurde is. En als je dan nog op je eerste dag naast het irritante brillenkastje van de school gaat zitten, kan je het voor de rest van het semester wel schudden.
Vanop afstand ontwikkelt Oliver een fixatie voor zijn medestudent Felix (Jacob Elordi). Die laatste heeft alles mee. Hij is anderhalve kop groter dan Oliver, zijn ouders zwemmen in het geld en hij ziet er nog goed uit ook. Bovendien is hij helemaal anders dan de pedante rijkeluiskinderen die de gangen van de universiteit onveilig maken. Felix is zowat de beste vriend van iedereen.
De twee tegenpolen raken bevriend en Felix nodigt Oliver zelfs uit om de zomer bij hem en zijn ouders door te brengen. Klein detail: zijn ouders wonen in Saltburn, een riant kasteel met eindeloze gangen, vorstelijke kamers en ‘een paar lelijke Rubensen’ aan de muren. ‘Het sperma van Henry VIII plakt hier waarschijnlijk nog op bed,’ grapt Felix als hij Oliver zijn vertrek laat zien.
Klasseverschil
Net als in ‘Promising young woman’ bouwt Fennell op naar een einde dat compleet escaleert. Deze keer is het wel lang wachten. ‘Saltburn’ klokt af op meer dan twee uur en vooraleer de leukste nevenpersonages écht aan bod komen, stevenen we al op het einde af. Tot dan moeten we het doen met de pocherige neef en zus van Felix. Dan zijn de ouders, gespeeld door een formidabele Richard E. Grant en Rosamund Pike, heel wat interessanter.
Maar Oliver is hét personage waarvoor je naar ‘Saltburn’ blijft kijken. Terwijl ‘Euphoria’-acteur Jacob Elordi meer en meer als eye candy begint te dienen, is het Barry Keoghan die het gaspedaal volledig induwt. Met zijn kleine oogjes en ditto gestalte lijkt Keoghan nochtans geschapen voor opvallende bijrollen. Zo bewees hij onder meer als dorpsidioot Dominic in ‘The banshees of Inisherin’. Maar in ‘Saltburn’ demonstreert hij het charisma van een echte leading man.
De situaties waarin Keoghan terechtkomt, worden alsmaar gekker. Van de pot gerukt zelfs. Wie de scène met het badkuipslurpen al huiveringwekkend vindt, staat nog een onsmakelijke verrassing aan een graf te wachten. Met zulke extravagante situaties loert ongeloofwaardigheid om de hoek, maar Fennell en Keoghan loodsen je er vakkundig doorheen.
Twee op twee voor Emerald Fennell dus. Na ‘Promising young woman’ bezorgt ze ons alweer spektakel waar nog veel over nagepraat zal worden. En voor de tweede keer op rij slaagt ze erin een aimabel hoofdpersonage te creëren dat resoneert met een jong doelpubliek. De verrassing die haar debuut was kunnen we ‘Saltburn’ niet meer noemen, maar ze is alvast geen one-hit wonder meer.
‘Saltburn’ is nu te bekijken op Amazon Prime.
