Excentrieke schurkenrol in ‘Heretic’ is spek voor de bek van het fenomeen dat Hugh Grant heet
‘Heretic’ (2024) 
Hugh Grant voelt zich in zijn sas als stoffige fanatiekeling in ‘Heretic’, een psychologische horrorfilm met twee gezichten.
‘t Zijn de mormonen
Regisseursduo Scott Beck en Bryan Woods was tot nog toe vooral bekend voor ‘65’, een actiethriller met Adam Driver die als astronaut op een planeet vol dinosauriërs strandt. Een curiosum in die laatste zijn filmografie en op papier een potentieel lekker B-filmpje, maar de uitwerking stelde teleur.
Dat Beck en Woods iets van spanning afweten, bewezen ze nochtans als co-scenaristen van ‘A Quiet Place’. Met ‘Heretic’ tonen zij zich ook achter de camera ware Hitchcock-adepten. De film opent met twee tienermeisjes in gesprek op een gezellig bankje met uitzicht op de machtige North Shore Mountains, bij Vancouver. De ene prevelt iets over condooms. De andere geeft schoorvoetend toe dat ze wel eens porno kijkt. Het is een opvallend bedeesd gesprek voor twee meisjes van die leeftijd. Het zijn dan ook geen gewone meisjes, maar aanhangers van de mormoonse kerk.
Zuster Paxton (Chloe East) en zuster Barnes (Sophie Thatcher), zo noemen ze zich, kloppen aan bij het huis van Mr. Reed (Hugh Grant). Reed is een zonderling figuur wiens interesse in het mormoonse geloof niet zo gezond blijkt als hij de zusters doet geloven. Het duurt dan ook niet lang voor de meisjes wensen dat ze nooit bij hem waren binnengegaan.
Freak show-fase
Filmmakers die een ‘gek rolletje’ hebben geschreven vechten tegenwoordig om de handtekening van Hugh Grant. De immer charmante Brit, die naar eigen zeggen in de ‘freak show-fase’ van zijn carrière zit, rijgt de maffe personages de laatste jaren aaneen. De fase begon met een excentrieke schurkenrol in ‘Paddington 2’ en kende vorig jaar een hoogtepunt in ‘Wonka’, waar hij met verve een cynische Oompa Loompa neerzette.
Wanneer Grant als Mr. Reed de voordeur opent voor de twee zusters, is meteen duidelijk dat ook dit geen alledaagse rol is. In een stoffige geruite trui verwelkomt hij de dames in zijn woonkamer, terwijl hij uitlegt dat zijn huis ietwat bijzonder is: er zit metaal in de muren en het licht valt om de paar minuten uit.
In de eerste helft van ‘Heretic’ is Grant niet minder dan fenomenaal. Hij speelt beheerst en weet je met subtiele gezichtstrekjes te fascineren in elke extreme close-up. De Brit levert in ‘Heretic’ misschien wel de beste prestatie uit zijn ‘freak show-fase’. Hij heeft de touwtjes in handen en bouwt de spanning even vakkundig op als zijn regisseurs.
Monopoly en Jar Jar Binks
Beck en Woods begrijpen maar al te goed dat de anticipatie op angst even belangrijk is als de angst zelf. Door jump scares te vermijden creëren ze een onbehaaglijk gevoel waarvan je pal in het midden van de film verlost wordt. Dan komt het hoogtepunt van ‘Heretic’: een welige tirade van Grant waarin hij alle religies op geniale wijze vergelijkt met Monopoly. Een hilarisch stukje comedy dat even alle angst doet verdwijnen. Het is een van de meest onvergetelijke filmmomenten van 2024.
Tot op dat moment is ‘Heretic’ een thriller van het hoogste niveau. Het tweede deel neigt meer naar horror, maar haalt niet meer het niveau van het ijzersterke eerste deel. Bizarre taferelen stapelen zich op en Grants personage flirt middels het betere wenkbrauwwerk en zelfs een Jar Jar Binks-imitatie met de grenzen van de parodie.
Ook het scenario blijft op de verrassing spelen, maar verliest daardoor soms de voeling met de geloofwaardigheid. Hetzelfde overkwam Beck en Woods ook in ‘65’, al is geloofwaardigheid misschien een rekbaar begrip in een sciencefictionfilm met dino’s.
Schrik dus niet als je ‘Heretic’ over een maand ziet opduiken in menig eindejaarslijst. Wie zich niet stoort aan het lichtjes van de pot gerukte einde, ziet een uiterst genietbare horrorfilm met een uitzinnige Hugh Grant en, bijna vergeten, ook twee uitstekende jonge vrouwen in de hoofdrollen.
‘Heretic’ speelt nu in de bioscoop.
