Geen fan van de man? Vrouwen in Dream Count van Adichie
Chimamanda Ngozi Adichie, ‘Dream count’ 
Sinds haar debuut klinkt de stem van Chimamanda Ngozi Adichie als een heldere bel in de letteren. Haar Tedtalk ‘The danger of a single story ‘ van 2009 en het meer recente ‘We should all be feminists‘ werden door miljoenen mensen bekeken. Ze heeft een aantrekkings- en zeggingskracht die fascineert, een humor die op draaglijke manier wijst op systeemfouten. Misschien net de manier om noodzakelijke veranderingen te brengen.
Als Afrikaanse vrouw die tegelijk in Nigeria en Amerika woont weet Adichie velen te raken. Haar materie is ongelijkheid, of het nu om de machtsrelatie tussen man en vrouw, knecht en meester of kolonisator en gekoloniseerde gaat. Ze observeert, analyseert en legt de vinger op de zere wonde.
Haar laatste roman ‘Dream Count‘ verstrengelt de verhalen en verlangens van vier vrouwen en toont haar enorme vertelkracht. In de verschillende delen, telkens specifiek gewijd aan één personage, ligt de focus op hun leven en relaties. Chia(maka) is een Nigeriaanse reisjournaliste en denkt tijdens corona na over haar vroegere minnaars en hoe het ook had kunnen lopen, Zikora is haar beste vriendin en advocaat. Kadiatou, Chia’s huishoudster, ontvluchtte Guinee om haar dochter een betere toekomst te bieden. Het laatste deel van 489-paginatellende ‘Dream Count’ gaat over Omelogor, Chiamaka’s meest vrijgevochten nicht en Nigeriaanse zakenvrouw.
Humor en vertelkunst
Met haar typerende wervelende stijl en vertelkunst, actie afgewisseld met duidende details en mooie metaforen, sleurt Adichie je mee doorheen levens en continenten. Gedachten en gevoelens wisselen kleurrijke scènes af. Levenswijsheden worden door de tekst geweven. Het boek verdiept zich met elke pagina, elke scène kleurt een ander facet van de personages.
Ejiro, een vriendin van me, bleef maar doorgaan over jongere mannen. Ze zei: ‘Je moet echt eens een jongere vent proberen, zesentwintig jaar of jonger; die hechten er echt waarde aan dat jij ook bevredigd wordt.’ ‘Zesentwintig is behoorlijk specifiek,’ zei ik. ‘Waarom niet vijfentwintig of dertig?’ p 40
De verhoudingen in deze roman zitten perfect. Er zit een vaart in, het tempo blijft meeslepen. De lezer wil meer weten vanaf de eerste passage.
‘Ik heb er altijd naar verlangd om te worden gezien voor wie ik ben, om écht te worden gezien door een ander mens. Soms leven we jarenlang met verlangens die we niet kunnen verwoorden. Tot er een scheurtje in de lucht ontstaat en de hemel openbreekt en zichzelf aan ons openbaart, zoals met de pandemie, want het was tijdens de lockdown dat ik mijn leven begon uit te pluizen en woorden schonk aan zaken die lang niet in woorden kon worden uitgedrukt.’
De kracht van creativiteit
Bovendien gaat de kern van het boek over de kracht van literatuur. Adichie baseerde zich voor het leven van Kadiatou op het verhaal van Nafissatou Diallo, een Guinees kamermeisje dat in 2011 Dominique Strauss-Kahn beschuldigde van aanranding. Kan Adichie haar waardigheid en eerherstel bieden door de creatie van een romanfiguur en een genuanceerd verhaal? Kan schrijven en lezen leiden tot reflectie, verlichting en verandering?
Indirect gaat ‘Dream Count’ ook over het rouwproces dat Adichie na de dood van haar moeder in 2021 doormaakt. De roman is aan haar opgedragen. Geen wonder dat het boek over vrouwen gaat en nadruk legt op vrouwelijke relaties en verbondenheid.
Manke mannen
Behalve een paar vaderfiguren stellen de meeste mannen in het boek onveranderlijk teleur. Ze lopen weg van verantwoordelijkheden, zijn laf, egoïstisch en dom, misbruiken zonder verpinken. Verwachtingen en dromen worden keer op keer al dan niet ongewild onderuit gehaald. Het zijn manke mannen.
‘Hij wilde dat ze haar kleren rechttrok en de sporen van zijn wandaad uitwiste… Alsof er niets was gebeurd. … Zijn hart zat vol met dode bladeren.’
De schrijfster legt de schuld niet eenzijdig bij één specifieke man of bij de man in het algemeen. Ze wijst eerder genuanceerd naar de context waarin we met elkaar functioneren. Het systeem moet anders. In veel van de beschreven situaties gaat het ook om de gemeenschap die de kracht niet vindt om ook schemerstemmen te horen en te erkennen en om het onvermogen van de vrouw om haar verlangens en grenzen uit te spreken.
‘Dream Count’ toont de noodzaak van een sociaal netwerk waarin we allen voor elkaar opkomen en zorgen. We moeten weg van manke machtsverhoudingen. Naar een basis van wederzijds respect met aandacht voor zorg en de zwakkere.
Adichie laat haar moeder met de laatste woorden van het boek mijmeren over een ‘vrouwgenoot’ als metgezel en reisgenoot in het leven. Iemand die voor je opkomt, je rechten verdedigt, en voor je door het vuur gaan als dat moet. ‘Dream Count’ is meer dan een goede roman en vier meeslepende verhalen, het is een pleidooi voor een andere, meer inclusieve wereld. In die zin is het boek in deze tijden urgenter dan ooit.
