Gospel en soul als remedie tegen het tragisch bestaan van een zwarte vrouw
‘The Color Purple’ (2023) 
In de tierige verfilming van de Broadway-musical zijn de liedjes voortreffelijk en de acteurs eersteklas. Maar kan het ook tippen aan wat Spielberg veertig jaar geleden deed?
Van boek tot planken tot scherm
In 1982 verscheen Alice Walkers ‘The Color Purple’, over een onderdrukte, zwarte vrouw in het landelijke Georgia van begin 20ste eeuw. Drie jaar later kwam Steven Spielberg al met een verfilming van het veelgeprezen boek. Na tal van lucratieve genrefilms was het zijn poging om zich te bewijzen als ‘serieuze’ cineast. Het gevolg: een financieel succes en liefst elf Oscarnominaties (waarvan geen enkele verzilverd).
Twee decennia later volgde een al even gevierde musical. Het spektakel maakte tussen 2005 en 2008 grote sier op Broadway en werd nadien nog eens hernomen. Aangezien musicals het zo goed doen de laatste jaren, achtten producers Oprah Winfrey, Quincy Jones en Spielberg himself de tijd rijp om de Broadway-bewerking naar het witte doek te brengen.
‘The Color Purple’ volgt het verhaal van Celie (Fantasia Barrino), die als tiener van haar zusje Nettie (‘The Little Mermaid’-ster Halle Bailey) wordt gescheiden. Haar stiefvader verkoopt haar aan Albert (Colman Domingo). Die hangt in het dorp de vrolijke frans uit, maar is tegelijk beenhard voor het personeel dat zijn land bewerkt. En ook al is Celie nu zijn vrouw, zij moet er evenzeer aan geloven. Ze dient hem ‘Mister’ te noemen, krijgt geen eten als het zijne te laat op tafel komt en de brieven van haar teergeliefde zus krijgt ze nooit te zien. Alberts tirannie drukt elke ambitie tot een prettig bestaan voor Celie meteen de kop in.
Purple Is King
Het is geen pretje om Celie te heten. Haar miserabele leven op de ranch van Albert wordt overtuigend neergezet door Fantasia Barrino. Barrino is eigenlijk zangeres – in 2004 won ze ‘American Idol’ – maar vertolkte Celie al eens op Broadway, zo’n 15 jaar geleden. Ook Danielle Brooks herneemt haar rol als de impertinente, maar aardige Sofia, de schoondochter van Albert. In een cast vol kanjers slagen Barrino en Brooks er met hun loepzuivere stemmen in om nóg een trapje hoger te staan.
Die vocale energie komt van pas in de vele musicalnummers. Moderne popliedjes zijn doorspekt van gospel, soul en blues. Van Celie’s pakkende ballade ‘I’m Here’ tot het opzwepende ‘Hell No!’, waarin Sofia haar mepgrage man verlaat. Telkens met een choreografie om van te smullen en energiek in beeld gebracht door regisseur Blitz Bazawule. De Nigeriaanse cineast is voornamelijk bekend dankzij Beyoncé’s visuele album ‘Black Is King’ uit 2020.
Niet alles is Blitz
Wanneer de zangstorm gaat liggen, laat Bazawule echter wat steekjes vallen. De ene onthutsende gebeurtenis volgt al snel de andere op, waardoor je gevoelsmatig de essentiële dramatische momenten niet van de triviale kan onderscheiden. Wie de Spielberg-versie gezien heeft, herinnert zich vast nog de scène waarin Celie haar Mister een scheerbeurt geeft. De talloze vernederingen culmineren in een inwendige razernij die dreigt de bovenhand te nemen wanneer ze het halfbotte mesje tegen de beschuimde keel van haar kwelduivel zet. Een toonvoorbeeld van regie en montage die je op het puntje van je stoel zetten.
Dezelfde scène zit ook In de Bazawule-versie, maar een degelijke uitwerking ervan moet plaats ruimen voor alweer een volgend euvel. De volledige Oscar-checklist wordt dan ook doorlopen: de onderdrukking van de vrouwen door hun man, Celie die twijfelt aan haar seksualiteit, slavernij, en uiteraard racisme. Een beetje veel voor één film. Wat geacht wordt een kroniek over de emancipatie van een onderdrukte, zwarte vrouw te zijn, verliest zo bij momenten de focus op zijn essentie.
Als kijker wordt je zodoende de mogelijkheid ontnomen om oprechte emoties te ontwikkelen. In plaats daarvan lepelt Bazawule je ze eigenhandig in, in de vorm van een swingend dansnummer of een zoveelste slag in het gezicht van Celie. Finaal komen alle verhalen samen en mis je de impact van een moment dat anders dwars door je ziel snijdt. Het verschil is een regisseur die zegt hoe je je moet voelen in plaats van één die je daadwerkelijk wat laat voelen.
Wat voor Spielberg een poging was om zijn sérieux op te krikken, is voor Bazawule een kans om zich te profileren als regisseur van een Amerikaanse kaskraker. Het ene experiment is al geslaagder dan het andere. Dat neemt niet weg dat de Nigeriaan zijn potentieel heeft getoond. Zijn adaptatie van ‘The Color Purple’ zal de fervente musicalliefhebber vast kunnen bekoren. Maar wie, ongeacht het genre, gewoon de beste film wil zien, raden we aan te beginnen met het werk van de échte grootmeester.
‘The Color Purple’ speelt vanaf woensdag 24 januari in de bioscoop.
