Eva Meijer dissecteert een uiteenvallend gezin

Eva Meijer dissecteert een uiteenvallend gezin

Eva Meijer, ‘Dagen van glas’ 3 out of 5 stars

De Nederlandse Eva Meijer (°1980) heeft doorheen de jaren een erg uiteenlopend oeuvre bijeengeschreven: romans, poëzie, essays, academische als opiniërende stukken die niet altijd op evenveel waardering konden rekenen. Dat geeft meteen haar erg brede interesseveld aan. Zo verscheen met ‘Het witste woord’ recent nog een dichtbundel van haar en tezelfdertijd is er met ‘Dagen van glas’ ook een nieuwe roman.

Een vertrouwde gedaante

Meijer leidt haar nieuwe roman in met de al eerder verschenen novelle ‘Haar vertrouwde gedaante’ waarin een vrouw zichzelf plots in een spiegelbeeld tegenkomt. Die bevreemdende, mysterieuze ervaring brengt Emel Kara ertoe zich allerlei vragen te stellen. Was de verschijning/gedaante denkbeeldig en zo ja/neen, welke betekenis valt daar dan eventueel aan te ontlenen? Als zij in de spiegel kijkt, ziet Emel immers een vrouw die verschillende, heel erg uiteenlopende rollen vervult: moeder, echtgenote, docente, schrijfster. Ze worstelt stevig met de tijd en sluit zich, ook ten opzichte van Jonathan en dochter Doris, steeds vaker af. Beetje bij beetje valt het gezin langzaam maar zeker uiteen, terwijl Emel tevergeefs tegen de tijd tracht te vechten :

“Waarom komt niemand in opstand tegen de tijd? Het is toch verschrikkelijk dat alles voorbijgaat?’

Verschuiving van perspectieven

‘Haar vertrouwde gedaante’ vormt het uitgangspunt voor een verdere uitwerking. In het tweede luik, gesitueerd in de naderende toekomst (2025) verschuift Meijer de lens vervolgens naar dochter Doris wiens voornaamste focus in het nemen van foto’s bestaat. Zij wil ‘een afdruk nalaten’. Net zoals haar moeder dat zovele jaren eerder al deed, schuift Doris, weliswaar onder het mom van een gezamenlijk uitje met een vriend, de confrontatie met het langzaam desintegrerende gezin voor zich uit. In een eenzame uithoek in de Belgische natuur verschuilt ze zich voor alles en iedereen, in de hoop de existentiële angst voor het verstrijken van de dagen weg te werken en zichzelf te vinden.

Een langzaam ontluikende liefde

In een derde en laatste stuk volgen we het perspectief van vader Jonathan. Naast zijn academisch onderzoek rond een literaire briefwisseling in de jaren twintig, leert hij Emel en Sonja kennen :

“Een splitsing. Linksaf Emel, moeilijk, pijnlijk, bonkend van verlangen. Rechtsaf Sonja, lief, slimmer dan ik, helder als een bergrivier

De briefwisseling die Jonathan onderzoekt, toont twee jonge, vrouwelijke auteurs die geen enkele andere uitweg voor hun ontluikende liefde zien dan de voortzetting van hun correspondentie. Twee jonge vrouwen die literair vernieuwend waren, maar vooral een heel eigen vorm van liefde nastreefden.

Prikkelende ideeën, heldere vertelstijl

Ook in deze nieuwe roman van Meijer doet haar filosofische en academische achtergrond zich sterk voelen: zo is het wellicht geen toeval dat Emel lesgeeft rond deconstructivisme (Derrida). Net zoals onder meer het spiegelmotief (Foucault), spiegels veranderen de realiteit, en Sartres’ concept van walging opduiken. Toch is het vooral Meijers’ heldere, secure, poëtische vertelstijl die een sterke indruk nalaat. Zo slaagt Meijer er grotendeels in om soms erg complexe (filosofische) ideeën uit te werken in een intelligente ideeënroman. Toch wisselt naar het einde toe Meijer te bruusk af inzake literaire vorm (briefwisseling, reportage, een als dagboek opgetekende ‘performance’ …) waarmee de aandacht van de lezer helaas aanzienlijk verslapt. Evenwel primeren op het einde inhoudelijke als emotionele aspecten. Finaal krijg je onder meer een sterk verouderde Emel die haar dochter Doris meent te herkennen. Waarop de conclusie volgt dat alles te beschouwen is doorheen het raam van de tijd.

Related Images: