Nieuwe Vinterberg op FFG: ‘Druk’ is geen ode aan alcohol, wel aan het leven
‘Druk’ (2020) 
Hoe zou de wereld eruitzien mochten we continu lichtjes aangeschoten zijn? Zouden we meer ontspannen, creatiever, energieker zijn? Of zouden we de controle verliezen en uiteindelijk vooral schade aanrichten? Thomas Vinterberg zoekt het voor ons uit in ‘Druk’ en vertelt ondertussen ook iets over vriendschap, relaties, de sleur van het dagelijks leven en ouder worden.
Vinterberg-getrouwe Mads Mikkelsen speelt Martin, een uitgebluste leerkracht van middelbare leeftijd, van wie zowel carrière als huwelijk op een dood punt zijn beland. Het komt zelfs zo ver dat zijn leerlingen een interventie houden. Een van zijn beste vrienden vertelt op een avondje uit over een hypothese van een Noorse filosoof. De mens zou geboren zijn met een chronisch te laag alcoholpercentage in het bloed en een steady state van 0,5 promille zou de creativiteit en het functioneren sterk verbeteren. Samen met nog twee anderen besluiten ze het experiment in de praktijk om te zetten. Aanvankelijk werpt deze tactiek zijn vruchten af, maar hoe ver kunnen de vier vrienden dit drijven alvorens brokken te maken?
De premisse van deze film is taboe. Het is echter een zeer interessant pad en levert naast een aantal obligate hilarische scènes toch ook wel wat inzichten op over hoe we met elkaar omgaan en hoe we daarin vaak gehinderd worden door onze eigen angsten en verwachtingen. Of hoe we vastroesten in bepaalde patronen en daardoor afgestompt geraken. Is alcohol daar de oplossing voor? Uiteraard niet. Het dient in deze film louter als katalysator om bepaalde verhoudingen en relaties te herdenken. Of om sluimerende conflicten naar de oppervlakte te brengen en te laten openbarsten waarna (hopelijk) een catharsis volgt. Met als risico dat er in dat proces slachtoffers vallen.
Een cruciale scène is die waarin Martin tijdens een kampeeruitstapje met zijn gezin – impulsief en onder invloed geboekt – geen druppel alcohol nodig heeft om spontaan en ontspannen te zijn, weer de vader en echtgenoot die hij ooit was. Het toont de klik die hij gemaakt heeft en waarvoor hij geen externe middelen meer nodig heeft. Mikkelsen verdient alle lof voor hoe hij zijn personage neerzet, van compleet opgebrand en levenloos via energiek en over the top tot wijzer en berustend. Ook zijn medespelers, eveneens veteranen van eerder werk van Vinterberg, leveren sterke prestaties, zowel komisch als emotioneel.
Het voelt behoorlijk raar wanneer je in de cinemazaal zit met een mondmasker op en lege stoelen om je heen en op het scherm al in de eerste minuten mensen ziet drinken, feesten, kussen, over elkaar heen rollen en knuffelen. Iets verderop in de film is er ook een koor dat luidkeels zingt terwijl ze elkaars hand vasthouden. Besmettelijke virussen worden compleet genegeerd in deze film en het moet gezegd, dat doet deugd. De levensvreugde spat bij momenten van het scherm en niet enkel tijdens de dronken scènes. Ook in de omgang met hun leerlingen, de nieuwe generatie, leven de vier vrienden op, getuige ook de prachtige slotscène.
‘Druk’ is dan ook geen ode aan alcohol. Het is een ode aan het leven. Het ongeremde leven. Iets waar we in deze gemuilkorfde tijden enorm veel nood aan hebben. Schol!
