Adam Sandler gaat op therapeutisch tripje naar Jupiter in ‘Spaceman’
‘Spaceman’ (2024) 
Ver weg van de zandbak waarin Timothée Chalamet en Zendaya zich momenteel uitleven, zoeft een ruimtesonde langs de zevende maan van Jupiter. Daarin niemand minder dan Adam Sandler. De komiek heeft nog eens zijn serieus jasje aangetrokken en dat voor een sciencefictiondrama dat in het diepst van zijn ziel graaft.
De reis
In 2019 herinnerde Adam Sandler de Netflix-kijker eraan dat hij wel degelijk kan acteren. ‘Uncut Gems’ was een kritisch en commercieel succes. Het was van Paul Thomas Andersons ‘Punch-Drunk Love’ uit 2002 geleden dat de komiek nog zoveel lof mocht ontvangen voor een rol. Sindsdien kijkt ook de minachter van de slappe komedie met minstens een half oog uit naar Sandlers volgende projecten. Twee jaar geleden volgde het degelijke basketbaldrama ‘Hustle’, en nu dus ‘Spaceman’, gebaseerd op het boek ‘Spaceman Of Bohemia’ van Jaroslav Kalfar.
Sandler kruipt in de huid van Jakub, een Tsjechische kosmonaut die op het punt staat om als eerste mens rond Jupiter te reizen. Daar bevindt zich sinds kort een lila nevel die wetenschappers voor een raadsel stelt. Het resultaat van Jakubs solotocht zou wel eens antwoorden kunnen bieden op vragen die ze zich nog niet eens hadden gesteld. Maar hoe langer de reis duurt – bij het begin van de film is Jakub al 6 maanden onderweg – hoe zwaarder de eenzaamheid op hem weegt.
De film maakt snel duidelijk dat Jakubs innerlijke reis primeert op degene die hij in zijn benauwde ruimtevehikel maakt. De katalysator van die reis is Hanus, een gigantische spinachtige die plots in het ruim opduikt. Zijn intrede betekent niet het begin van een gruwelijke monsterfilm, nee, het harige schepsel biedt Jakub zowaar gratis therapiesessies aan. Bestaat Hanus echt of is hij slechts een projectie van de geïsoleerde reiziger? In elk geval daagt ze Jakub uit om zijn eenzaamheid in eigen boezem te zoeken – en dat met de minzame stem van Paul Dano. Ruimtefilms over solitude en mentale gezondheid, zoals ‘Moon’ en Andrei Tarkovsky’s ‘Solaris’, zijn daarbij nooit veraf.
Het transcendentale sfeertje van ‘Spaceman’ wordt – helaas – te pas en te onpas onderbroken door Hanus. De achtpotige Freud tovert steeds eigenhandig de mentale barrières bij Jakub weg. Op de duur voelt het allemaal wat makkelijk aan. Ook het feit dat hij zijn metgezel ‘skinny human’ blijft noemen doet vermoeden dat zijn zes ogen aan vervanging toe zijn. Nochtans is Sandler, ondanks zijn dad bod, zeer overtuigend als kosmonaut.
De bestemming
Als het ruimteschip de plaats is waar Sandler zijn acteertalenten kan tonen, is de aarde dat voor Carey Mulligan. Als echtgenote van Jakub vertegenwoordigt zij een aanzienlijk deel van de scènes die zich op de begane grond afspelen. De ‘Maestro’-actrice duikt ook op in zijn herinneringen. Die zijn doordrenkt van knap gedraaide, melancholische beelden en gaan dieper in op hun relatie. Dáár draait ‘Spaceman’ om. Niet om wat er zich achter de zoveelste planeet afspeelt. Hoe ver hun filmografieën ook uit elkaar liggen, het samenspel van Sandler en Mulligan is dé reden om de film te zien.
Al is de typische, donkere toon van ‘Chernobyl’-regisseur Johan Renck dat ook. Het Zweedse buitenbeentje is kind aan huis bij de grootste popsterren. Hij regisseerde clips van Madonna, Beyoncé, David Bowie en Robbie Williams om er maar enkele te noemen. Op de set van ‘The Walking Dead’ en ‘Breaking Bad’ liet hij zien dat ook het langere werk hem als gegoten zit. ‘Spaceman’ is een toonbeeld van zijn stijl. Duister, onder de huid kruipend en toch vol van kleur. Rencks einde roept bovendien herinneringen op aan klassiekers uit het scifi-genre: ‘Interstellar’, ‘2001: A Space Odyssey’ en ‘Ad Astra’.
In de schaduw van het epische ‘Dune: Part Two’ brengt Renck met ‘Spaceman’ een heel ander soort sciencefiction. Introspectief en klein, maar daarom niet minder filosofisch. Het grote verschil tussen de twee ligt hem vooral in de betekenis van alles. Volgens Villeneuve kan je die vinden op onherbergzame planeten in afgelegen zonnestelsels. Als je het Renck vraagt, blijf je maar beter met je voetjes op de grond.
‘Spaceman’ is nu te streamen op Netflix.
