‘Blonde’: Ana de Armas triomfeert in de nachtmerrie van Marilyn Monroe
‘Blonde’ (2022) 
Een film over Marilyn Monroe wordt tegenwoordig even fel geanticipeerd als destijds een film mét Marilyn Monroe. In dit geval blijken de torenhoge verwachtingen terecht. ‘Blonde’ is een visueel meesterwerk dat de grenzen van de biopic verlegt tot in verre contreien. Netflix heeft weer een nieuw paradepaardje.
Plan Blonde
Met zijn productiehuis Plan B Entertainment gunt Brad Pitt regisseurs de creatieve vrijheid die andere studio’s enkel aan de Spielbergs of Scorseses van deze wereld bieden. Die strategie leverde hem al Oscarwinnende films als ‘12 Years A Slave’ en ‘Moonlight’ op, dus zelfs de partners van Netflix zagen geen redenen om zich te bemoeien. Ook met ‘Blonde’ is Pitt ambitieus. Een biopic over een grootse persoonlijkheid móét zelf ook groots zijn. De laatste jaren hebben we al wel wat op ons bord gekregen in dat genre. Om te vermijden dat ‘Blonde’ verloren gaat in de eenheidsworst, was er een creatief brein nodig.
Het creatieve brein werd gevonden en luistert naar de naam Andrew Dominik. De Nieuw-Zeelander mag Brad Pitt al sinds zijn debuut ‘Chopper’ tot zijn fans rekenen en werkte zelfs met hem samen in ‘The Assassination Of Jesse James By The Coward Robert Ford’ en ‘Killing Them Softly’. Stuk voor stuk visueel zeer interessante films. Bovendien was die laatste alweer tien jaar geleden, dus achtte de producer in Pitt het hoog tijd om zijn vriend nog eens een platform te bieden.
Een lawine aan daddy issues
Dominik schreef een groot deel van het scenario en zette daarna de film ook visueel naar zijn hand. Het resultaat is uiterst gewaagde, maar grandioos uitgevoerde cinema, een masterclass in het combineren van zwart-wit en kleuren. Het begint al bij de proloog. We leren op onzachte wijze de zevenjarige Norma Jeane (de echte naam van Marilyn Monroe) en haar mentaal gestoorde moeder kennen. Op nog geen kwartier tijd worden de wortels van het getroubleerde leven van Monroe opgegraven. De gruwels die de actrice als kind – althans volgens Dominik – heeft moeten doorstaan, snijden als een vlijmscherp mes door je huid en kietelen je botten tot er krassen op staan.
Wat volgt is een resem anekdotes uit het leven van Marilyn Monroe. ‘Blonde’ volgt niet het klassieke stramien van de superster-biopics – van ‘Bohemian Rhapsody’ tot het recente ‘Elvis’ – die we de laatste jaren gewoon zijn. Het script lijkt wel een vertaling van het dagboek van Monroe, of toch hoe dat er in de fantasie van Dominik zou moeten uitzien. De verhalen uit het dagboek zijn doordrenkt van de psychologische horror, de donkere gedachten van een talent dat misbruikt wordt om haar looks en de weg van Marilyn Monroe naar Norma Jeane niet meer terugvindt. De rode draad zijn de daddy issues – de mannen in haar leven zijn gerimpelder dan haar en ze noemt hen ‘daddy’ – en de kinderwens van de actrice.
Dominik beloofde “een lawine aan beelden en gebeurtenissen” en dat is exact wat de film is. De anekdotische stijl zorgt er misschien voor dat zij die alles wilden weten over Marilyn Monroe, bedrogen uitkomen. Wat er gebeurt tijdens haar huwelijken met Joe DiMaggio en Arthur Miller of op de set van haar klassiekers met Billy Wilder is slechts een voetnoot in de eeuwigdurende nachtmerrie die haar leven is. De lawine is overigens niet geheel trouw aan de waarheid. Of de erfgenamen van producer Darryl F. Zanuck en president Kennedy blij zullen zijn dat hun opa’s als ordinaire verkrachters neergezet worden, is nog maar de vraag. Allemaal op het randje, maar ‘Blonde’ claimt nergens enige historische accuraatheid.
Doorgeslagen pretentie
Zoals de eerste reacties doen uitschijnen, is de film absoluut niet voor iedereen. Sommigen zullen het bespottelijke nonsens of zelfs doorgeslagen pretentie vinden. En ongelijk kan je ze niet geven. De invloeden van Stanley Kubrick, David Lynch en vooral Terrence Malick – over pretentie gesproken – zijn overduidelijk. Maar pretentie is toegestaan als het niveau ver boven dat van de rest uitstijgt. Hopelijk heeft Andrew Dominik geen last van hoogtevrees.
Op diezelfde eenzame hoogte vinden we ook Ana de Armas terug. Zij weet perfect in wat voor film ze staat te spelen. De van oorsprong Cubaanse actrice probeert, net als de film, geen schaamteloze kopie van het origineel te zijn. Ze geeft haar eigen fenomenale draai aan het personage, dat Monroe enkel als mediapersoonlijkheid gebruikt, maar in haar privé gewoon Norma Jeane heet. In bijna drie uur laat ze alles zien wat een topactrice – en Oscarwinnares? – in huis moet hebben. Superlatieven schieten tekort om haar prestatie te beschrijven.
Bekijk de film met open vizier. Verwacht geen verhaal dat het leven van Marilyn Monroe uit de doeken doet, want dat is ‘Blonde’ niet. Het is een zielsberoerende horrorfilm met Marilyn Monroe als personage. Met die wetenschap heb je al iets meer kans om in het ‘briljante cinema’-kamp en niet in het ‘pretentieuze bagger’-kamp te belanden.
