De tragiek van Werner Vrysoone
Guido van Heulendonk, ‘De kroon met twee pieken’ 
Met ‘De kroon met twee pieken’ profileert Guido van Heulendonk zich als een scherpe observator van dit tijdsgewricht. Een compositorische parel van een gedreven stilist.
Sedert zijn opmerkelijk en verfilmd debuut met ‘Hoogtevrees’ (1985) – het moeizame proces van een man met schrijversaspiraties – schrijft Guido van Heulendonk (pseudoniem van Guido Beelaert, 1951) stug verder aan nieuw werk. Romans die met grote tussenpozen verschijnen. Een veelschrijver is hij nooit geweest.
Na ‘Terug naar Killary Harbour’ (2004) leekt het erop dat hij zijn pen aan de wilgen had gehangen. Tot hij zes jaar later vriend en vijand verraste met ‘Barnsteen’ (2010). Wie op een gegeven moment niets te vertellen heeft, kan maar beter zwijgen. Het is een devies dat hij beslist niet in de wind heeft geslagen. Met wat hij nadien heeft gepubliceerd mag hij vast tot de beste schrijvers van de Lage Landen worden gerekend. Met als belangrijkste randbemerking dat hij allerminst een ster in het hedendaagse literaire circus is.
Alsof niet langer meer literair vakmanschap, maar marketing en tafelspringen hem naar het domein van mindere goden hebben verbannen. Ofschoon hij vooralsnog niet het ruime publiek bereikt laat hij zich niet uit het veld slaan. Na zijn fel gesmaakte verhalenbundel ‘Vrienden van de poëzie’ (2021) is er nu ‘De kroon met twee pieken’.
Het taboe van Werner en Conny
Werner Vrysoone, het hoofdpersonage, verneemt bij de kapper de dood van Peter Green, oprichter van de popgroep Fleetwood Mac. Green was een legendarisch gitarist die tekende voor hits als ‘Need your love so bad’ en ‘Albatross’. Samen met Fleetwood Mac schreef hij ‘The green Manalishi’ – With the Two Prong Crown – goed voor de titel van deze roman, waarvan ‘Albatross’ de soundtrack is.
Het overlijden van Green grijpt de auteur aan om het verleden van Vrysoone aan de hand van brieven, dagboekfragmenten, e-mails, rapporten en zelfs krantenartikelen te reconstrueren. Een intrigerende puzzel waarmee hij hem in wisselende stijlen voor het voetlicht laat treden. Een man wiens vrouw Conny in Maine, hij was er niet bij, om het leven is gekomen. Vrysoone heeft twee dochters, twee vrienden en trouwt bovendien een tweede keer.
In wezen is hij een wat grijze ambtenaar, die het in de administratie van het stadje Assenberg, tot diensthoofd schopt. Bepaald geen flamboyante vader van Paulien en Hedda. Om elke potentiële vorm van huiskrakeel te vermijden heerst tussen Werner en Conny een stilzwijgend akkoord over Hedda’s vader – het vroegere lief van Conny – met geen woord meer te reppen.
‘Het was iets dat we uitgewist hadden, dachten we, iets wat zich ooit had voorgedaan, weliswaar gelieerd aan Hedda, maar verder zonder belang, zoals je nog vaag weet dat je kind ooit de mazelen heeft gehad. Het kwam nooit meer ter sprake. Een ongeschreven taboe. Zoals sommige religies verbieden over de duivel te spreken. Belachelijk eigenlijk. En ook fout natuurlijk.’
Verloren lopen in de eenvoudigste dingen
Het laat zich raden dat Hedda op zoek gaat naar haar echte vader (Rafaël Van Kassel), waarna ze een godsdienstfreak wordt en Werner en Conny definitief de rug toekeert. En dan is er nog Paulien, die andere dochter. Een vrijgevochten vrouw die zich als een succesvolle dochter ontpopt en een amoureuze relatie met schrijver Jonas De Joncker – een jeugdvriend van haar vader – achter de rug heeft. Ook het leven van Rafaël kan de lezer verder volgen, net zoals hij getuige is van het tweede huwelijk van Werner met Mary Jane, enzovoort. Het zijn zijpaden die van Heulendonk inslaat om spanning te creëren, tot het noodlot bij Werner Vrysoone toeslaat.
‘Mary Jane is papa’s tweede vrouw. Een schat. Ze huilde haar ogen uit haar hoofd toen hij vertrok, maar het moest, de zorg werd te zwaar. (…) Loopt verloren in de eenvoudigste dingen. Het verschil tussen dag en nacht, inhoud en verpakking, voedsel en feces. Nooit meer hersteld van zijn beroerte, twee jaar geleden, net voor zijn zeventigste.’
Rest de vraag of Vrysoone als vader is mislukt? Of door een tragische samenloop van omstandigheden tot een weerloos individu werd gekneed? Feit is dat ‘De kroon met twee pieken’, waarin personages van vlees en bloed figureren, een absoluut hoogtepunt is in het oeuvre van Guido van Heulendonk. ‘De kroon met twee pieken’ komt beslist voor een prestigieuze literaire prijs in aanmerking, en verdient nu al tal van herdrukken.
