Van de Velde was de poulain van Elsschot
Roger Van de Velde, ’Scheiding van goederen’ 
Nog voor hij als journalist bij de krant De Nieuwe Gazet begon had Roger Van de Velde (1925-1970) al literaire ambities. Zo legde hij in 1954 de laatste hand aan ’Scheiding van goederen’. Een roman die nu voor het eerst wordt uitgegeven.
Manuscript uit de gevangenis gesmokkeld
Met haar lang niet onverdienstelijke biografie ‘Deze wereld is geen ergernis waard’ heeft Ellen van Pelt auteur Roger Van de Velde (1925-1970) weer enigszins onder de aandacht gebracht. Indertijd werkzaam als journalist bij De Nieuwe Gazet kwam hij, als gevolg van zijn Palfiumverslaving, in de gevangenis terecht.
Zijn arrestatie zorgde zowel in artistieke’ als intellectuele kringen in de jaren zestig voor heel wat beroering. Er werd onder meer op gewezen dat de overheid en het gevangeniswezen hem als auteur monddood hadden gemaakt.
Naast zijn journalistieke arbeid koesterde hij literaire ambities die door Willem Elsschot werden aangewakkerd. Pas in de gevangenis, hoe paradoxaal het ook klinkt, stortte hij zich volledig op de literatuur. ‘Galgenaas’ – een verhalenbundel – waarvan het manuscript uit de gevangenis werd gesmokkeld werd door de literaire kritiek positief onthaald.
Later volgden ‘Recht op antwoord’ – een kritisch pamflet waarin het Belgische rechtssysteem op de korrel werd genomen – en ‘De knetterende schedels’, een bundel met gevangenisverhalen. Drie titels die tot het beste behoren van wat hij ooit geschreven heeft. Postuum verschenen dan nog ’Tabula Rasa’, ‘Kaas met gaatjes’ en ‘De dorpsveroveraar’, duidelijk werk van mindere kwaliteit.
Hij werd overal wandelen gestuurd
Hoewel hij nooit meer het niveau haalde van ‘Galgenhaas’ of ‘De knetterende schedels’ wist hij, via zijn imago van een getormenteerd schrijver, een bepaald publiek aan zich te binden. Het is dan maar de vraag waarom onlangs zijn niet eerder gepubliceerd debuut ‘Scheiding van goederen’ uiteindelijk werd uitgebracht.
Het typoscript ervan zou dateren uit de jaren vijftig en anno 1954 in handen van Elsschot zijn terechtgekomen. Hij adviseerde Van de Velde het te herwerken en enkele belangrijke wijzigingen aan te brengen. Om het autobiografische element te verhullen kon hij maar beter de naam Louis (voornaam van zijn stiefvader Eyckmans) vervangen door Albert.
Hij is het hoofdpersonage en verteller die voluit Albert Beeckmans heet. Oorspronkelijk situeerde Van de Velde zijn verhaal in Kalmthout, maar verplaatste op instigatie van Elsschot alles naar Lier. Ondanks hij hem het redactieadres van het Nieuw Vlaams Tijdschrift bezorgde om zijn novelle er te publiceren werd ze geweigerd. Nadien ving hij ook bot bij De Vlaamse Gids en Dietsche Warande & Belfort.
Beslist geen schot in de roos
De verhaallijn van ‘Scheiding van goederen’ is dun: Albert Beeckmans, bediende op een reclamekantoor wordt verliefd op een gegoede weduwe (Angèle) met twee kinderen. Beiden gaan op huwelijksreis naar Parijs waar een en ander al grondig fout loopt. Een vaag voorteken van wat het koppel nog allemaal te wachten staat. Als blijkt dat de vrouw zwanger is van een zoontje lijkt het tij te keren. Helaas, beiden die getrouwd zijn met scheiding van goederen gaan uiteindelijk uit elkaar. Hun huwelijkscontract wordt als het ware in praktijk omgezet.
‘Scheiding van goederen’ vertoont alle kenmerken van een debutant die nog worstelt met vorm, stijl en inhoud. Ook al wordt deze eersteling van Roger Van de Velde door Willem Elsschot als ‘uitzonderlijk knap geschreven’ aangeprezen het blijft ondermaats proza. Bovendien werpt dit tot voor kort onuitgegeven debuut een kwalijke schaduw over de schrijver van ‘Galgenaas’ en ‘De knetterende schedels’.
