Guido van Liefferinge: een verbitterd man?
Guido Van Liefferinge, ‘Fuck de media, red de pers’ 
Als het aan Guido Van Liefferinge (1941) ligt moet de pers dringend uit de wurggreep van mediagiganten, als Rupert Murdoch en Mark Zuckerberg, worden bevrijd. In ‘Fuck de media, red de pers’ houdt hij een lang en emotioneel pleidooi voor een onafhankelijke en kritische journalistiek.
In een ‘Voorwoord’ wijst journalist Rik Van Cauwelaert erop dat Van Liefferinge als kritische stem niet helemaal vrijuit gaat. Het is immers geen verdienste te hebben meegewerkt aan een allesbehalve maatschappelijk relevante popularisering van de pers in Vlaanderen. Als ex-journalist van Het Laatste Nieuws begon hij in 1972, met de steun van wafelbakker Sylvain Tack, met Joepie. Een jeugd- en muziekblad dat na verloop van tijd onderdak vond bij uitgeverij Sparta, eigendom van de familie Van Thillo.
‘Dag Allemaal’ als spreekbuis van VTM
Anno 1988, uitgerekend een jaar voor de start van de Vlaamse commerciële televisie, lanceerde hij Dag Allemaal. Een magazine dat, door toedoen van enkele van zijn trouwe vrienden, zowat als spreekbuis van VTM fungeerde. Het zorgde voor behoorlijk wat wrevel bij de concurrentie. Dag Allemaal claimde alle primeurs die ook maar iets met de commerciële omroep te maken hadden.
Geen enkele VTM-vedette, presentator of medewerker waagde het ook maar een exclusief of uitgebreid interview te geven aan een ander blad of tijdschrift. Dag Allemaal werd zodoende een eclatant succes. Van Liefferinge werd als een wonderboy binnen De Persgroep beschouwd. Zijn status was nagenoeg onaantastbaar, tot het tot een conflict komt met de jonge opper-boss Christian Van Thillo.
Na een lang juridisch gevecht wordt hij de laan uitgestuurd. Hij schrijft alles van zich af in ‘Glamour, glitter, geld en macht. Welkom in medialand.’ Een publicatie waar, behalve in De Tijd, in andere kranten met geen letter over wordt geschreven.
Waar schuilt het grote gevaar?
Na de verkoop van Het Volk aan de VUM, plus de samenvoeging van de redacties van Het Nieuwsblad en Het Volk in 2004, wordt hij er als zoveelste hoofdredacteur binnengehaald. Zijn beleid, met als belangrijkste wapenfeit een journalist op de geheime dochter van Willy Sommers afsturen, bleek naderhand niet zo succesvol.
Het zorgde voor behoorlijk wat ongenoegen bij heel wat redacteuren die uiteindelijk voor de vlucht vooruit kozen. In een dergelijke context is het verwonderlijk dat hij nu een vermanend vingertje in de lucht steekt. Temeer omdat hij de aandacht wil vestigen op de band tussen kwaliteit van de pers en die van de democratie. Waar schuilt volgens hem het grote gevaar?
De lezer kan geen standpunten meer vergelijken
Na voor de zoveelste keer het prille begin van VTM te hebben opgerakeld komt hij tot het besluit dat de ontzuiling van de pers anders is verlopen dan verwacht.
‘Niet dat voordien alles beter was, maar een krant stond tenminste voor een duidelijke maatschappelijke en politieke visie waarover gedebatteerd kon worden en die je kon vergelijken met de standpunten van andere kranten. Als lezer kon je al die standpunten vergelijken en zelf goed geïnformeerd een keuze maken.’
Eenmaal het imperium van Rupert Murdoch de revue is gepasseerd volgen Mark Zuckerberg en het duo Sergey Brin en Larry Page, respectievelijk de oprichters van Facebook en Google, in het rijtje. Hier heeft hij een punt als hij wijst op de schaduwzijde van het internet.
‘De enige reden waarom de toegang tot het web zelf gratis was en nog altijd grotendeels blijft, is omdat de geglobaliseerde multinationals maar ook de lokale mediaplatformen constant updates willen verzamelen over u en uw leefwereld, binnen en buiten uw woning. Daarvoor zorgen de pixels en de cookies.’
De link naar DPG Media, sensu strictiori niet langer een persbedrijf meer, ligt volgens hem in een dergelijk gegeven voor de hand:
‘De media van DPG Media Nederland (De Volkskrant, Algemeen Dagblad, Trouw, Het Parool, de radiozenders Qmusic en Joe, de nieuwssite NU.nl. en alle tijdschriften van Sanoma die recent werden overgenomen) hebben zo’n groot bereik gekregen dat ze samen in de buurt komen van dat van Facebook en Google in Nederland, zo legt Trouw uit.’
Heeft de overheid gefaald?
Hoe het nu verder moet? Ligt er een oplossing in het verschiet? Van Liefferinge wijst met een beschuldigende vinger naar de overheid die niet de juiste begeleidende maatregelen heeft genomen, alsook er geen juiste wetgeving werd gestemd om buitenlandse internetgiganten aan banden te leggen.
Hoe dan ook, in zijn ‘Nawoord’ klinkt de stem van een verbitterd man. Een voormalig journalist die, naar eigen zeggen, werd gecanceld omdat hij weigerde mee te draaien in de oprukkende leugencultuur. Ondanks zijn herhaaldelijk aankloppen vond hij bij geen enkele krantenredactie gehoor, zo staat naar het einde toe van ‘Fuck de media, red de pers’ te lezen. Zou het kunnen dat zijn boek te weinig wetenschappelijk onderbouwd is – welke bronnen? – om als auteur – een maker van boekskes als Joepie en Dag Allemaal – au sérieux te worden genomen?
