Het wonderlijk donkere kraaiuniversum van Ted Hughes
Ted Hughes, ‘Kraai. Uit het leven en de liederen van de kraai’ 
Een nieuwe, herziene en tweetalige versie van de dichtbundel ‘Kraai. Uit het leven en de liederen van de Kraai’ van de Britse, in West-Yorkshire geboren dichter Edward James ‘Ted’ Hughes (1930-1998) ziet vijftig jaar na de oorspronkelijke uitgave eindelijk het licht. Een regelrechte klassieker die met de genereuze inbreng van schrijver, redacteur, poëzieliefhebber en vertaler Daan Doesborgh nu ook de aanval inzet op een Nederlandstalig doelpubliek.
Er is eerst die beeldend mooie cover die de lezer al direct doet watertanden, maar vooral is er de aanwezigheid van een machtige poëtische cyclus over leven en dood en alles daartussenin. Met als centraal personage een Kraai, die symbool staat voor de inktzwarte geestesgesteldheid van de veelvuldig gelauwerde Hughes. Een manier om rouw en immens, haast onbeschrijfbaar verdriet – de suïcide van zijn vrouw/dichteres Sylvia Plath en later ook zijn nieuwe partner Assia Wevel en haar vierjarige dochter Shura aan wie deze bundel opgedragen wordt – een plaats te kunnen geven.
Hughes’ worsteling met het bestaan, de existentiële leegte en nog het meest van al met het zwarte beest in zichzelf, wordt vertaald in donkere, maar o zo wonderlijke gedichten. Vaak overheersen somberte, verslagenheid en depressie. Evenzeer tekenen taaie brutaliteit en rauw, bloederig geweld aanwezig. Dan weer schemert er uiterst voorzichtig een beetje hoop en liederlijkheid (o.a. “Roodborstlied”) door. En in pakkende gedichten als “Een Vreselijke Dwaling”, “Appeltragedie” of “Kraai, zwarter dan ooit” bekritiseert de dichter openlijk het christelijke geloof.
Opvallend is onder meer het experimentele en mythische gehalte van deze gedichten die zich helemaal niet zo gemakkelijk lieten vertalen (o.a. “Kraai Improviseert”). Ondanks de moeilijke en lastige taak, weet de Nederlandse Daan Doesborgh, die voor deze vertaling gebruikmaakte van een beduimeld exemplaar van de Britse editie van ‘Crow’ uit 1972, bijzonder veel eerbied voor Hughes in dit werkstuk te steken.
‘Kraai’, dat onder meer associaties met Max Porters’ ‘Verdriet is het ding met veren’ oproept en diens totstandkoming direct beïnvloedde, is wat overblijft als leven en dood het in een bittere strijd met elkaar uitvechten. Het is de wankele, tevergeefse hoop op liefde, uitgesproken door een door het leven verslagen stem die nog een allerlaatste keer de onvermijdelijke loop van de geschiedenis en de eigen eindigheid en hulpeloosheid vervloekt: ‘laat het zwaard vallen en rent stomgeslagen het huis uit/waar zijn vrouw en kinderen in hun bloed liggen.’ (“Kraai doet verslag van Sint-Joris”).
Deze nieuwe, tweetalige dichtbundel is een prachtig staaltje van rebellie, een opgestoken vinger richting steriele middelmaat. Maar bovenal vormt deze klassieke dichtbundel een blik op ongetemde, krachtige en onbetaamd brutale poëzie met een gitzwart rouwrandje.
