Josse De Pauw doorprikt glamour en glitter
Josse De Pauw, ‘In open veld’ 
Nagenoeg twintig jaar na ‘Werk’, die literaire parel van weleer, verwent Josse De Pauw (69) ons dit keer met ‘In open veld’. Een openhartig boek, zonder literaire hoogstandjes, waarin hij zichzelf als Pauw opvoert. Een handig voorwendsel om op die manier ruimte vrij te maken voor reflectie, humor en zelfrelativering en zodoende de klip van een autobiografie te omzeilen.
Pauw weet goed wat hij niet wil
Wat niet geschreven is, heeft nooit bestaan. Het is een gedachte die De Pauw vast overviel toen hij de eerste regels van ‘In open veld’ neerpende. Een boek waarin hij zijn carrière als acteur en theatermaker overschouwt. Het is geen klassieke autobiografie geworden. Zoiets ligt niet op de weg die hij al die jaren als een creatieve duizendpoot heeft afgelegd. Een in alle opzichten fascinerend leven van iemand die goed weet wat hij vooral niet wil doen en van jongs af aan een liefde voor taal heeft.
Zo getuigt hij hierover in De Tijd (30 april 2021):
‘Maar ik werd wel heel sterk verleid door mensen met een goede taligheid. In mijn jeugdjaren waren er een paar leraars die voor de hele klas zeiden dat mijn opstel mooi geschreven was.’
De wereld veroveren met Radeis
En dat hij schrijven kan bewees hij in het verleden al met ‘Het kind van de smid’, ‘Werk’ en ‘Nog’. In ‘In open veld’ blikt hij terug op tal van gebeurtenissen en ontmoetingen van 1970 tot 2012. In een sobere, bijna zakelijke stijl, vertelt hij onder meer over het ontstaan van theatergezelschap Radeis in 1976. Een groepje van vier vrienden – Engel, Peper, Vet en Pauw – die zich hebben voorgenomen probleemloos de wereld te veroveren. Na drie jaar ploeteren, is het geld op en staan ze nergens. Er is nog één voorstelling gepland in Dilsen waar het wonder geschiedt. Een toevallige ontmoeting met een Nederlander zorgt voor een internationale doorbraak van de groep.
‘Aan de overkant van die toog stond de Grote Nederlander Met Heel Lang Haar hen aan te staren. Hij schoof na een tijdje hun richting uit en zei, met een opvallend zachte stem voor zo’n groot mansperson, dat hij ervan genoten had en of ze zin hadden om een paar weken in Amsterdam te komen spelen met een of meerdere van hun voorstellingen? Eerst in de Melkweg en dan op het Festival of Fools. Ze geloofden niet meteen wat ze zonet gehoord hadden.’
Op de rode loper in Hollywood
Het zorgt voor lezenswaardige bladzijden waarin het De Pauw lukt dezelfde relativerende toon aan te houden. Ook al loopt hij, naar aanleiding van ‘Iedereen beroemd’, op de rode loper tijdens de uitreiking van de Oscars in Hollywood, hij blijft er onwaarschijnlijk nuchter bij. Het doorprikt alle glitter en glamour:
‘Een Oscarceremonie kan zich geen onbezette plaatsen permitteren. Maar een mens moet af en toe ook weleens gaan plassen tijdens zo’n ceremonie en dus vallen er gaten. Die gaten worden, steevast en met vaste hand geregisseerd, opgevuld met die gelabelde dames en heren van de zijkant.’
Dit en andere verhalen over zijn internationale tournees met Radeis en verblijven in Cuba en Japan tonen hoe hij geworden is wie hij is. Een door het leven gelouterd man. Een acteur en theatermaker in hart en nieren die tot rust komt in zijn vakantiehuisje in het gebied van de Morvan. Het staat allemaal te lezen in ‘In open veld’. Een in fictie gedrenkte autobiografie die meer dan enkele uren aangenaam leesplezier bezorgt.
‘
