De poëtische bevrijding van Ocean Vuong
Ocean Vuong, ‘De tijd is een moeder’, 
Na het succes van zijn roman ‘Op aarde schitteren we even’ keert de Vietnamees-Amerikaanse schrijver/dichter/essayist Ocean Vuong terug naar de poëzie. Aanleiding daarvoor: zijn moeder Rose die aan borstkanker ten onder gaat en aan wie hij, inbegrepen het aandoenlijk mooie ‘Lieve Rose’, deze nieuwe poëziebundel opdraagt.
Brede thema’s
In de bundel verweeft Vuong verschillende thema’s. Zo is het uitdagende beeld van een stier, onder meer symbool voor viriliteit, prominent aanwezig. Elders, zoals op de cover, vind je verwelkte bloemen die aangeven dat de dood, hoewel ze niet echt daadwerkelijk vernoemd wordt, nadrukkelijk aanwezig is. Net zoals dat eerder al het geval was. Inhoudelijk blijft Vuong dus aan de slag gaan met rouw, verlies en trauma. En met diens worsteling rond identiteit en gender:
Eerst was ik een flikker, nu een hokje / eerst was ik een flikker, nu gloei ik.
Experimenteel naar vorm
Alleen is de vorm waarin hij dat doet bijzonder. Opmerkelijk is vooral Vuongs’ bij vlagen best experimentele insteek en focus, zoals te lezen in gedichten als ‘Prom queen in Antarctica’ of ‘bestellingen op Amazon van een nagelsalon’. Daarnaast weet Vuong zijn soms scherpe, beklemmende en dan weer tussen verhalend en abstractie schipperende gedichten, vrij naar vorm en voluit spelend met typografie en interpunctie, zo te brengen dat hij de lezer maar bitter weinig ademruimte laat. Zo lijkt het alsof hij in zijn zoektocht naar houvast en overleven wil bewijzen dat poëzie bij uitstek bevrijdend kan werken.
Schipperen tussen hondsbrutaal en kwetsbaar
Dat levert soms assertieve, wilde en hondsbrutale poëzie op, zoals in ‘Old glory’ waarin de verwijzing naar het oorlogsverleden van Amerika overduidelijk is. Niet eens zo gek gezien Vuong zijn gedichten in een Amerikaanse leefwereld plaatst. Toch ligt de klemtoon in ‘De tijd is een moeder’ (in een knappe vertaling door Onno Kosters) op tere, broze en beklemmende gedichten waarin de kwetsbaarheid en breekbaarheid van het leven ten volle tot uiting komt. Vuong tracht met deze nieuwe dichtbundel te ontsnappen aan het peilloze verdriet en poogt de onmacht van taal alsnog te vatten in woorden.
Vuongs’ bundel is een meditatie op leven, dood en lijden. Hij richt zich nog een allerlaatste keer tot zijn ongeletterde, aan borstkanker gestorven moeder en put daarbij zowel uit elementen van de hedendaagse cultuur (Lil’ Peep!) als dat hij verwijst naar het werk van zanger/dichter Leonard Cohen (‘ik ben een loser die maar winnen blijft’), filosoof Roland Barthes en schrijfster Joan Didion (‘White album’). Wat uiteindelijk overblijft is een dichtbundel die de lezer qua emotionale impact langzaam overweldigt.
