Bulderlachen in een tranendal: Wouter Deprez grapt twee uur ellende bijeen
Wouter Deprez, ‘Speech’ 
Stilzitten is nooit aan Wouter Deprez besteed geweest. De lockdown was voor de standup comedian bijgevolg geen moment van rust en verpozing, wel integendeel. Deprez blikte terug op zijn inmiddels twintig jaar durende carrière, schreef een boek getiteld ‘Speech’ en sleutelde simultaan aan een nieuwe voorstelling met dezelfde titel. Aan de vooravond van een omstreden sluiting voor de cultuursector, die afgelopen vrijdag werd afgekondigd, kon een uitverkocht Leietheater de opvoering een voorlopig laatste keer aanschouwen.
De combinatie van boek en voorstelling is voor Deprez niet nieuw. Zo was het grandioze ‘Bloemen, bijen & borstbollen’ al een zogenaamde ‘voorleesvoorstelling’. Die term is enigszins misleidend, want Deprez kwam vaker wel dan niet los van het boek, waarin hij getuigenis aflegt van het wasdom van zijn tuin tegen de achtergrond van de kankerdiagnose van zijn partner. Lach en traan, humor en tragiek vonden elkaar feilloos in misschien wel Deprez’ mooiste en tederste creatie, waarin de man grote thema’s vanuit de praktijk van een dagdagelijks functionerend gezin onder de loep nam.
Opvolger ‘Levend & vers’ betekende een terugkeer naar meer uitbundige registers. Sketchmatig materiaal werd echter niet losjes georganiseerd, maar construeerde een omvattende vertelling, een portret van het leven gegrondvest op de sluimerende vraag hoe een cabaretier zich kan verhouden tot een wereld waar het niet bepaald goed mee gaat. Diezelfde premisse vormt het fundament voor ‘Speech’, waarin Deprez zich niet zomaar expliciet de vraag stelt wat precies de moeite loont om na zomaar even twee decennia podiumervaring nog te delen met zijn publiek.
Als boek omvat ‘Speech’ onder andere taalspelletjes, odes aan de mensen die Deprez’ liefde voor leven en taal hebben gevoed en zelfverklaarde pornografische poëzie. Live bloemleest de auteur uit de verzamelde teksten, maar de voorstelling gaat een pak verder, via onder andere semi-improvisatoir ontstane fragmenten waarin Deprez er niet in lijkt te slagen grip te krijgen op zijn partner, zijn kinderen en bij uitbreiding de wereld rondom hem – tot grote hilariteit van het verzamelde publiek, dat spreekt.
Wie meende dat het accent van Deprez als komediant de voorbije jaren richting het geschreven woord opschoof – denk aan diverse publicaties met illustraties van Randall Casaer of gebloemleesde columns in ‘Kortgedingen’ – vergat dat Deprez’ wortels uitgingen van interactie met de zaal en tot in het absurde doorgetrokken, improvisatorisch grotesk gemaakte fragmenten. Terugblikkend moet de koning der comedians zich gerealiseerd hebben dat hij meer wilde spelen, opnieuw het exorbitante register van de ongebreidelde scherts wilde opzoeken, kortom zich via de overduidelijke hyperbool onbekommerd wilde uitleven.
‘Speech’ bulkt van de spitsvondige, zorgvuldig opgebouwde sketches, waarin Deprez steeds meer over the top gaat, tot de zaal nauwelijks nog bijkomt. Tegelijk grijpt hij, onder andere in de pornografische woordkramerij, terug naar meer primitieve humor over seks en stoelgang – een fenomeen waar de man zich misschien iets te vaak door laat meeslepen. Dat wordt evenwel gecompenseerd door het feit dat Deprez als mens aanwezig blijft in zijn voorstellingen. Zijn engagement voor bossen en bijen waren geen korte bevliegingen, en hij is anno 2021 nog steeds niet te beroerd zijn ecologische betrokkenheid te incorporeren binnen zijn werk op de bühne.
Nimmer was of is Deprez evenwel een prediker die het ultieme verdikt over het wedervaren van onze samenleving en onze planeet meent te zullen spreken. Desondanks situeren zich onder de grappen en grollen pertinente vragen over hoe we willen leven, hoe we ons willen verhouden tot elkaar, hoe we omgaan met lijden en sterven, hoe we onze kinderen willen opvoeden, waar het met onze natuur naartoe gaat en ga zo maar door. Voorbij de komische uitvergroting, doemt in ‘Speech’ dus wederom een werkelijkheid op die in brand staat. Deprez’ voorstellingen vormen een schuiloord voor aardse ellende, maar ze sluiten er zich niet voor af. Bulderlachen in een tranendal: ‘Speech’ is vintage Deprez.
Gezien in Leietheater Deinze op 2/12/2021.
