Michaël Brijs debuteert met amorele avonturen in de schemerzone
Michaël Brijs, ‘Nachtbouwer’ 
Michael Brijs’ (1979) debuutroman deelt met recente publicaties als Charlotte Van den Broecks ‘Waagstukken’ en Walter van den Broecks ‘Niets voor de familie’ het thema architectuur.
Waar Charlotte Van den Broeck zich in haar essays buigt over “mislukte” bouwprojecten en Walter van den Broeck de contouren van een vergeten architect probeert scherper te krijgen, is het werk van Brijs meer een oefening in geestelijke exorcisme.
Er valt weinig te vertellen over het leven van een succesvol architect. Hij gaat netwerken, haalt opdrachten binnen en maakt ruzie met aannemers.
Nochtans vertoont het bestaan van het hoofdpersonage in ‘Nachtbouwer’ nauwelijks raaklijnen met dergelijk doordeweeks bestaan. Bengelend tussen seksuele escapades met lerares ‘mevrouw Peeters’ en platonische conversaties met meneer ‘De Snor’ Janssens probeert hij zichzelf een identiteit te verwerven.
De gebeurtenissen die daarbij de revue passeren doen de romans van Marnix Peeters verbleken tot brave schooljongensliteratuur. Hier hebben we te maken met een update van Salingers Holden Caulfield: eigengereid en slimmer dan de volwassenen die hem bij de les proberen te brengen.
Er worden mensen omgebracht met een achteloosheid alsof het ging over het invullen van een lottoformulier. Duistere seks in donkere achterafkamertjes? Present.
Die amorele toon doet denken aan Paul Mennes. Vooral in confrontaties met gezagsdragers levert dit passages op die bol staan van bijtende humor. Wanneer de directeur hem interpelleert na zijn aanwezigheid in een dubieus filmpje, vangt een koldereske uiteenzetting aan waarbij hij zichzelf probeert vrij te platen als “handelaar” in Lego:
Tegenwoordig is vintage LEGO erg in trek bij hippe dertigers en oudere intellectuelen, zoals uzelf. Waarom is dat zo? Volgens mij heeft het iets te maken met wat Freud “seksuele sublimatie” noemde.
De nonsens wordt gecounterd door uiteenzettingen waarbij architectuur – en die van urbanist Renaat Braem in het bijzonder – een bijna religieuze betekenis toegedicht krijgt. God mag dan wel dood zijn, maar de architect komt aardig in de buurt.
‘Nachtbouwer’ houdt het midden tussen een op hol geslagen coming of age verhaal en een roman die pertinente kanttekeningen plaatst bij de bouwwoede die al jaren heerst over ons land.
