Melancholische coming of age in Japan
Haruki Murakami, ‘Norwegian Wood’ 
Laten we maar met de deur in huis vallen: wij zijn Murakami-adepten. Je kent ons wel. Dat irritante slag volk dat u ongevraagd de oren van de kop zeurt over hoe ongelooflijk fantastisch wij de Japanse succesauteur wel vinden. Groot was dan ook onze vreugde toen we hoorden dat Uitgeverij Atlas besloten had om ‘Norwegian Wood’ eindelijk in Nederlandse vertaling uit te brengen.
Toen het boek in 1987 uitkwam, ontketende het een kleine revolutie in Japan. De verkoopcijfers braken elk record en Murakami, die toch al enkele romans op zijn naam had staan, werd tot literaire superster gebombardeerd. Tot op de dag van vandaag kan hij niet over straat zonder door hordes adolescente fans lastig gevallen te worden. Het geeft aan hoezeer de Japanse jeugd zich in ‘Norwegian Wood’ herkende.
De roman speelt zich af in de woelige jaren zestig. Zelfs in het strenge Japan was dat een periode van onrust en studentenrellen. Toru Watanabe laat het allemaal aan zich voorbij gaan. Hij doorziet de hypocrisie van het hele gebeuren en bovendien gaat hij gebukt onder liefdesproblemen. Hij is dol op de psychisch labiele Naoko, die hij al kent sinds hun beste vriend zelfmoord pleegde. Naoko is deze slag nooit helemaal te boven gekomen en moet nu in een instelling opgenomen worden. Tijdens haar verblijf maakt Watanabe kennis met Midori, één van zijn medestudentes. Ook al ligt haar vader op sterven, toch gaat Midori vrolijk vuilbekkend door het leven. Er ontstaat een complexe driehoeksverhouding.
‘Norwegian Wood’ doet erg realistisch aan en verschilt daarin van het andere werk van Murakami. De grootmeester staat immers bekend om zijn boeken die bol staan van de mysterieuze, irrationele momenten. Bovendien lijken de belevenissen van Watanabe eerst nogal melodramatisch en banaal. Het is pas na een tijdje dat je de enorme rijkdom van deze melancholische roman begint te appreciëren. Hoe aandachtiger je dit boek leest, hoe relevanter elke zin wordt. Hierin herken je de hand van Murakami.
De Japanner kan het trouwens weer niet laten om een hele resem verwijzingen in zijn boek te proppen. Watanabe leest ‘The great Gatsby’ en ‘Der Zauberberg’. Bovendien krijgt hij vaak het verwijt te praten als Holden Kaufman, het hoofdpersonage van ‘Catcher in the rye’. Niet toevallig zijn dit wellicht drie van de beste coming of age romans uit de Westerse literatuur. ‘Norwegian Wood’ past perfect in dat genre. De Watanabe van het einde van het boek is een stuk rijper dan degene van de beginpagina’s.
Het verlies van illusies dat daarmee gepaard gaat, compenseert hij met muziek. ‘Norwegian Wood (this bird has flown)’, een nummer van The Beatles, is één van zijn troostende favorieten. Het is een melancholisch lied over een vreemde liefdesnacht. Dit boek kon daarom geen betere titel hebben. Wij kunnen je alleen maar aanraden om de Lennon-song eens te beluisteren nadat je deze mooie roman gelezen hebt.
