Hier kan je je dagen mee vullen
Aimée de Jongh, ‘Dagen van zand’ 
Onze noorderburen zijn top in het maken van gagstroken, strips van 3 of 4 plaatjes met een grap als pointe. De concurrentie is hoog in het land van S1ngle, Sigmund, Boes of DirkJan. Eén vrouw wist een miljoenenpubliek op te bouwen dankzij haar strip in de gratis krant Metro. Met Snippers bouwde Aimée De Jongh vanaf 2011 in bijna acht jaar een grote fanbase op. Gemakkelijk achteruit leunen en voortdoen zou je denken in deze periode van moeilijke tijden voor stripauteurs. Maar zo zit deze striptekenaar blijkbaar niet in elkaar.
In 2016, tussen alle snippers door, maakt ze een album: ‘De terugkeer van de wespendief’. Deze werd zowel door de kritiek als door het grote publiek (in striptermen dan) goed ontvangen. Als ze dan een jaar later zonder inspiratie valt voor de dagelijkse stripstrook, besluit ze heel moedig om de stekker er uit te trekken en zich voortaan te concentreren op kwaliteitsvolle one-shots. En wat zijn we blij met die beslissing, ook al missen we ‘Snippers’ nog wel eens.
Na een samenwerking met topscenarist Zidrou (‘Bloesems in de herfst’) en een kaleidoscopische vertelling van haar avonturen in buitenlandse taxi’s (‘Taxi’), komt ze nu met haar meest ambitieuze werk tot nu toe: ‘Dagen van zand’.
Geen stoffig verhaal!
Het verhaal speelt zich af in 1937. Voor sommige Amerikanen is de grote depressie al voorbij, maar in het midden van het land hebben de boeren het land zo intensief bewerkt dat de grond volledig uitgeput is geraakt. Dat samen met een paar droge zomers zorgt ervoor dat het eens zo groene landschap is veranderd in een dorre woestijn met alles verlammende stofstormen. De gevolgen zijn rampzalig voor de bevolking. Een jonge fotograaf wordt aangesteld door een federaal agentschap om de armzalige levensomstandigheden van de plaatselijke bewoners in beeld te brengen. Zo hoopt men de politiekers te overtuigen om toe te stemmen in de broodnodige overheidssteun. De jongen vertrekt vol ambitie op stap, maar eens daar raakt hij meer en meer betrokken en begint hij zich vragen te stellen over zijn opdracht.
Veel hooi op haar vork
Het is duidelijk dat de Jongh met dit waargebeurde stukje geschiedenis, iets over het heden wil vertellen. Ze doet dit niet nadrukkelijk, maar de connotaties zijn duidelijk: het vluchtelingenprobleem, de mens die zelf de natuur om zeep helpt en daarna daar ook slachtoffer van wordt. Maar bijvoorbeeld ook de vraagstelling over hoe waarheidsgetrouw foto’s (en dus nieuwsberichtgeving) mag/moet zijn, en hoever je kan indringen in de privélevens van mensen, zijn levensvragen die nu hot items zijn.
Het hele boek voelt ook aan als een authentiek verslag, alhoewel het verhaal verzonnen is. Dit is mede te danken aan het erg intensieve opzoekingswerk van de auteur. Aimée is zelfs naar Oklahoma en Washington getrokken om daar ter plaatse opzoekingswerk te verrichten. Getuige daarvan zijn een paar prachtige, oude foto’s die opgenomen zijn in het boek. Verstilde opnames van een zich voltrekkend drama, waar je naar kan blijven kijken. Dat geldt trouwens ook voor haar tekeningen. Het is verbluffend hoe ze enerzijds de desolate landschappen vol zand weet te schetsen, en anderzijds de stofstormen bijna voelbaar maakt in haar strip. Het enige minpuntje dat men haar kan verwijten is dat al haar personages zo lieflijk eruit zien. Op de foto’s zien moeders van dertig er als afgeleefde, doodvermoeide vrouwen uit, dat beeld kan ze moeilijk teweeg brengen in haar karakters. Een uitzondering hierop is het portret van de oude man met de gitaar, die moedeloos in de lens staart.
‘Urenlang kwam ik niemand tegen. Het was uitgestorven. En ik wist waarom…
De dood woonde hier.’
Maar dat is detailkritiek over een strip die je mee zal sleuren in de onuitzichtelijke situatie van toen en je zal doen nadenken over onze huidige maatschappij. En dit alles in een mooie verpakking want uitgeverij Scratch heeft weer gezorgd voor een piekfijn verzorgde uitgave. Het dikke, oude gelige papier zal je zelfs doen denken dat je een oud boek zit te lezen. Een tijdreis die je tijd zeker waard is!
