Édouard Louis bouwt papieren huis voor zijn moeder
Édouard Louis, ‘Strijd en metamorfose van een vrouw’ 
‘Geschiedenis van geweld’ en ‘Ze hebben mijn vader vermoord’ zorgden ervoor dat Édouard Louis (1992) – pseudoniem van Eddy Bellegueule – binnen de kortste keren niet enkel in Frankrijk maar evenzeer in de Lage Landen een succesvol auteur werd. Met ‘Strijd en metamorfose van een vrouw’ gooit hij andermaal hoge ogen.
Er is voor een talentvol schrijver niet veel nodig om een goed verhaal aan vast te knopen. Voor Louis was een foto van zijn jonge moeder ruim voldoende om haar turbulente leven in beeld te brengen. Een foto van een twintigjarige vrouw, die de schrijver doet terugdenken aan de jaren die ze met zijn vader samenleefde. Een beeld dat hem aanzet om haar droefgeestige leven vol vernederingen, tegenslagen en een stuitend gebrek aan liefde in beeld te brengen. Monique Bellegueule: een jonge vrouw, moeder van twee kinderen en geen opleiding. Ze is getrouwd met een man die elke nacht dronken thuis komt. Een geruïneerd leven dat zich in Hallencourt, een vergeten gat in Noord-Frankijk, afspeelt.
Een leven onderaan de sociale ladder
Toch is zoals de titel van het boek suggereert niet alles voor haar verloren. Monique is een strijdbare vrouw, scheidt van haar man en bouwt vervolgens met een ander een nieuw bestaan op. Nagenoeg een jaar later krijgen ze samen een zoon: Eddy, de latere schrijver Édouard Louis. Het geluk lacht haar toe, tot ze op een dag te horen krijgt dat ze van hem niet langer mag werken. Make-up voor een vrouw vindt hij ook maar niets en ook hij komt alsmaar later thuis. Alsof er voor haar opnieuw aan een leven onderaan de sociale ladder niet te ontsnappen valt.
‘Armoede brengt altijd een handboek vol gedragsregels met zich mee, dat door niemand hoeft te worden gedicteerd om het te kennen: zonder dat iemand het me ooit had gezegd, wist ik dat ik anderen in het dorp niet moest vertellen dat wij die uitstapjes naar de voedselbank maakten.’
Lingerie kopen in de supermarkt
Dat het ook anders kan blijkt als ze op de kermis een zekere Angélique ontmoet. Een depressief meisje dat op kantoor van een elektriciteitsbedrijf en een bondgenote van zijn moeder wordt.
‘Ik kan niet allemaal opsommen wat er dankzij haar gebeurde, door haar toedoen, jullie gingen samen lingerie kopen in de supermarkt, jullie gingen naar zee, vriendinnen onder elkaar, zoals je zei.’
Helaas, ook hier is haar geluk van korte duur. Op een dag wordt ze door Angélique in de steek gelaten. Het enige wat haar nog rest is voor de tweede keer haar man verlaten om in Parijs haar geluk te zoeken.
Parisienne met een nieuwe naam
In Parijs heeft ze, hoe onwaarschijnlijk het ook klinkt, een lange babbel met Cathérine Deneuve. Ze voelt er zich thuis en gedraagt zich als een ware Parisienne. Een etentje in een luxe hotel, op kosten van haar zoon Edouard – intussen een populair schrijver geworden – slaat ze allerminst af.
‘Net als ik heeft ze haar achternaam veranderd. Ze wilde niet meer ‘Bellegueule’ heten, de naam die ik bij mijn geboorte had gekregen en die ons beider achternaam was geweest, een zware, volkse naam. Zij koos als achternaam een combinatie van de meisjesnaam van haar moeder en de naam van haar pleegvader. Toen ze me haar indentiteitskaart liet zien zei ze:”Chique naam hè.”‘
Schrijven voor een veilig bestaan
Wat ‘Strijd en metamorfose van een vrouw’ als roman zo aantrekkelijk maakt, is dat Louis zijn moeder toespreekt. Wars van goedkoop sentiment laat Louis de lezer in een directe stijl niet onbewogen. Hij dwingt je als het ware naar zijn verhaal te luisteren. ‘Strijd en metamorfose van een vrouw’ is een boek dat blijft nazinderen, al was het maar omwille van die ene slotzin: ‘Ik zou graag willen dat dit verhaal over haar in zekere zin de woning is waar ze zich veilig voelt.’
