‘Blijf bij ons’ is Šindelka voor beginners
Marek Šindelka, ‘Blijf bij ons’ 
In 2011 publiceerde Marek Šindelka de verhalenbundel ‘Blijf bij ons’. Tot nog toe was daar geen Nederlandstalige versie van te vinden, maar nu verscheen het titelverhaal gelukkig in de Moldaviet-reeks van Uitgeverij Voetnoot en zet de auteur zijn verovering van het publiek in de Lage Landen voort met een verhaal dat, ondanks zijn relatieve leeftijd, nog steeds erg actueel is.
Alles draait om een tv-presentator, die anoniem blijft, en zijn partner Andrea, die advocaat is. Wanneer we het verhaal binnenstappen, wordt het al meteen duidelijk dat hun relatie niet meer van de gezondste is. De presentator en zijn vriendin praten maar wat naast elkaar door zonder ooit de moeite te doen de ander echt te proberen begrijpen. Sterker nog, hun gesprekken lijken bijna een voortdurend gevecht om de ander onderuit te halen en daarbij schuwen ze de technieken die ze uit hun professionele leven kennen, niet. Hun bestaan wordt regelmatig opgevrolijkt door de aanwezigheid van vrienden, maar zelfs op die momenten geven ze hun gedoemde strijd niet op en blijven ze afstevenen op het onvermijdelijke einde.
De relaties die Šindelka in ‘Blijf bij ons’ schetst, geven niet meteen een rooskleurig beeld van onze huidige maatschappij, integendeel. Eenmaal je wat dieper in het boek doorgedrongen bent, begint je geloof in de mensheid alleen maar meer af te nemen. Beide partners doen geen moeite meer om een echte relatie aan te gaan en lijken er zelfs plezier in te scheppen om de ander met alle mogelijke middelen op afstand te houden. Šindelka is meedogenloos in de weergave van zijn personages. Er is niemand waar je echt sympathie voor kan of wil voelen. Het enige wat je kan doen, is hopen dat er hier en daar toch wat stenen beginnen af te brokkelen van de muren die de personages om zich heen hebben opgetrokken. Al boort de auteur die hoop regelmatig ook vakkundig de grond in.
Waar in ‘Materiaalmoeheid’ vooral de beklemming opviel die Šindelka met zijn mechanische en onpersoonlijke manier wist te bewerkstelligen, is dat in ‘Blijf bij ons’ veel minder het geval. Niet alleen is dit verhaal enkele jaren ouder, maar ook het nut van zo’n schrijfstijl is in dit geval minder urgent. Šindelka kiest eerder voor een organische taal die treffend weergeeft hoe de hoofdpersonages de hele tijd om de hete brij – hun relatieproblemen – blijven draaien. Het is bijna ironisch hoe beiden taal zozeer uithollen dat het een wapen wordt, terwijl het hele gebeuren vastgelegd wordt in een allesbehalve uitgeholde taal.
Die sterke wisselwerking tussen vorm en inhoud maakt van ‘Blijf bij ons’, dat oorspronkelijk deel was van een bundel, een verhaal dat moeiteloos op zichzelf kan staan. Toch wat verrassend om te zien hoeveel dit boekje ons na al die jaren nog steeds te vertellen heeft. Tijd om daar ook eens naar te luisteren. Het nawoord van vertaler Edgar de Bruin plaatst alles nog eens mooi in perspectief.
