Bossong licht het anker in ‘Veilige haven’
Nora Bossong, ‘Veilige haven’ 
Niets is wat het lijkt. In het Nederlandstalige debuut van de Duitse schrijver Nora Bossong is de titel eerder ironisch op te vatten. In een indrukwekkende wisselwerking tussen heden en verleden toont Bossong in ‘Veilige haven’ hoe het eraan toegaat in de achterkamers van de internationale diplomatie en hoe weinig resultaat dat gekonkelfoes oplevert. Gelukkig is er nog de liefde. Maar ook dat schip is op hol geslagen.
Mira werkt als detache in het VN-hoofdkwartier in Genève. De stad die een hoofdrol speelt in de wereldwijde diplomatie stelt voor haar niet veel voor. Ze ziet de wereld weerspiegeld in het glanzende meer, maar evengoed is die wereld ingesloten tussen imposante bergruggen. Haar werk bestaat voornamelijk uit het opstellen van verslagen, terwijl ze op andere momenten een einde probeert te maken aan internationale conflicten. Maar de verslagen worden niet gelezen en functionarissen blijven geloven in hun eigen gelijk. Daarom ‘gebeurt hier zelden iets’.
‘In Genève gebeurt er zelden iets’
Haar detachering is soms een straf. Het saaie Genève staat namelijk in fel contrast met haar recente verleden in Burundi. Toen was ze actief betrokken bij de lopende onderhandelingen om de problemen in het Afrikaanse land op te lossen. Helaas zonder veel resultaat. De genocide voltrok zich onder de broeierige zon. Mira’s geloof in eigen kunnen wankelt; ze stelt zich de vraag of ze wel voldoende haar rol opnam of te veel op de achtergrond vertoefde. Misschien ging ze te amicaal om met de protagonisten waardoor haar objectieve rol als onderhandelaar onder druk kwam te staan?
Individuele waarheden
Bossong speelt een compositorisch ingenieus spel tussen heden en verleden. In korte hoofdstukken schetst ze Mira’s situatie in het Genève van 2017/18 en de problematieken in o.a. Burundi. Daartussen weeft ze met een rode draad de kindertijd van Mira en hoe die blijft doorwerken in het heden. Als kind ging Mira enkele maanden inwonen bij Darius, een diplomaat die de wereld afreisde en zijn zoon en vrouw even vaak alleen achterliet. Die zoon is Milan. Wanneer Mira Milan opnieuw ontmoet in het diplomatenwereldje ontstaat er een relatie gekenmerkt door aantrekken en afstoten. De parallel met de diplomatieke wereld is niet ver te zoeken.
Dit gegeven grijpt Bossong vast om de link te leggen tussen de grote en kleine dingen des leven. De impact op de mens als individu of als groep is in se even groot. Wel is het zoals steeds van belang aan welke kant van de waarheid je staat.
‘Ik kan mensen aan het praten krijgen’
Die verschillende kanten van de waarheid is waar Mira op jaagt. Na vangst probeert ze die met elkaar te verzoenen. Ze ontvangt lof om haar diplomatieke skills. ‘[I]k kan mensen aan het praten krijgen die mij hun meningen, hun verlangens en soms hun onwaarheden vertelden, uit discretie, schaamteloosheid of angst, maar ik kan de wereld daarbuiten niet beschermen.’
Maar die skills brengen de partijen niet dichter tot een oplossing. Mira twijfelt dan ook sterk aan het nut van haar job, en bij uitbreiding aan het nut van de VN. ‘Ik wist niet of ik er nog in geloofde, in die slome wereldgemeenschap met al haar misverstanden, maar waarin moest ik anders geloven.’ Het vraagteken laat Bossong bewust achterwege.
Wereldwijs
Met ‘Veilige haven’ schetst Nora Bossong geen opbeurende wereld. De conflicten die de actualiteit beheersen, komen niet zomaar bovendrijven, maar ontstonden zoals altijd in een ver verleden. Mira probeert in haar hoedanigheid als VN-medewerker de ontwikkelingen te begrijpen, maar slaagt daar amper in. Haar collega’s evenmin. ‘Veilige haven’ laat je anders naar de wereld kijken. Het toont een onontwarbaar kluwen van achterkamerpolitiek, lobbyisme, nepotisme en verraad. Gooi daar je anker maar eens in.
