Sally Rooney over vriendschap en liefde die niet in een mal passen
Sally Rooney, ‘Prachtige wereld, waar ben je’ 
Sally Rooney debuteerde in 2017 met ‘Gesprekken met vrienden’ en de literatuurwereld zindert er nog steeds een beetje van na. Rooney fileerde haarscherp jonge onvolkomen relaties die gedoemd lijken te mislukken maar waar je als lezer elke strohalm wil grijpen die de schrijfster je aanreikt. Literatuur die verontrust en beweegt hebben we graag. Na opvolger Normale Mensen uit 2019 (wat ondertussen een geweldige TV-adaptatie kreeg) is er nu ‘Prachtige wereld waar ben je’, de lastige derde zeg maar.
Schrijfster uit Dublin
Soms krijgen we een beetje genoeg van schrijvers die hun eigen leven te vingerdik doorheen hun werk laten sijpelen. Rooney is daar gelukkig maar in geringe mate schuldig aan. Akkoord, bij elk boek evolueert de leeftijdscategorie van de personages mee met de schrijfster, en ook nu weer is een hoofdfiguur literair verweven. Langs de andere kant, Jeroen Brouwers mocht toch ook zijn Client Busken inspireren op een bekende nare ouwe man?
Alles draait vierkant
De vertelstijl van ‘Prachtige wereld waar ben je’ vraagt wel even tijd om te wennen. Hoofdfiguren zijn schrijfster Alice en haar boezemvriendin Eileen. Verstoken van elkaar beleven ze elk hun kant van het verhaal, evenwel zonder dat het vertelperspectief ooit vanuit hun ogen wordt verteld. Afwisselend met de beschrijvende passage krijg je lange mails te lezen die de protagonistes met elkaar uitwisselen. Je leert naargelang je de personages leert kennen beter en beter tussen de lijnen van hun schrijfsels te lezen. Uiteindelijk draait alles rond het verlangen.
Centraal staat de verhouding die Alice en Eileen met elkaar hebben, met als voedingsbodem hun respectievelijke relaties die meer haperen dan rollen. De beste momenten die beiden beleven met hun respectievelijke minnaars worden afgewisseld met de onzekerheden en wispelturigheden die disfunctionele relaties met zich meebrengen. Het contact tussen Alice en de bohemien Felix loopt parallel aan dat van Eileen en de politieke Simon. De relatie loopt vaak in het honderd waarbij de liefde die onuitgesproken blijft soms aan een zijden draadje lijkt te bengelen. Alle vier blijven ze op zoek naar hun betere wereld. De jeugdigheid van adolescentie van het twintigerschap ligt niet eens zo ver achter hen, maar de prachtige wereld blijft uit.
Kroniek van een aangekondigde liefde
Het gevaar dat dergelijke thematiek met zich meebrengt is dat je als lezer op den duur schoon genoeg krijgt van de wispelturigheid van de personages. Hoe vaak wij al een boek in de hoek hebben geknikkerd onder het uiten van ‘Bijt dan toch op uw tanden godverdomme!’ houden we beter voor onszelf. Sally Rooney weet gelukkig meer te begeesteren en de hardcover blijft ongeschonden op een deukje na. Helaas kan je dat van de hoofdfiguren niet zeggen.
Maar eerlijk is eerlijk, schrijfsters als Sally Rooney lopen in het Nederlandstalig taalgebied niet dik rond. Rooney katapulteerde met haar debuutroman de lucht in en is nog steeds niet terug als een blok naar beneden gedonderd. Een ster aan het firmament wordt zo’n schrijfster dan genoemd. Dat Rooney in ‘Prachtige wereld waar ben je’ uitsluitend de vrouwelijke kant van lastige, wringende en vaak disfunctionele relaties in de verf zet is de zoveelste kracht die de schrijfster uit haar mouw schudt. De wereld die Sally Rooney serveert is niet prachtig, maar des te realistischer. Zelfs al puurt de schrijfster soms iets te vaak uit haar eigen leven, ze komt er wat ons betreft gracieus mee weg.
